Bibliotheken naar een omslagpunt

Ik neem jullie mee terug naar september 2008, 11 september om precies te zijn.

Die dag wordt een veranderingsproces zichtbaar, want al begonnen, om de aandacht van de openbare bibliotheken bij te stellen, dat na veel top-down en aanbodgericht werken en vele structuurdiscussies op afstand is komen te staan van de werkelijkheid. Een werkelijkheid die een daling laat zien van het aantal klanten (de leden van de openbare bibliotheek).
Vanaf 2009 willen we gezamenlijk als één branche de schouders zetten onder de opdracht: ga mee met de Tijd (Tijd met een grote T) en maak daarmee de bibliotheek weer zichtbaar voor de nieuwsgierige Nederlander.

Op 11 september kwam het ter plekke gedoopte ‘pizzateam’, samengesteld uit mensen die iets goed kunnen, voor het eerst bij elkaar. Dit pizzateam zat tussen 18.30 en 22.00 uur op de grens in Zwammerdam (ook wel DeLimes genoemd), maakte kennis met elkaar en elkaars ‘specialisme’ en at samen pizza. Vanaf dat moment is binnen dit team en via dit team binnen de openbare bibliotheken de verandering op gang gebracht.

Wat ging dan anders dan anders?
Nou, neem die 11 september: het tijdstip van vergaderen (allemaal drukke agenda’s, dus dan maar aan de rand van de dag); de wijze van vergaderen (wel een agenda, maar het moment bepaalde hoe het ging); vertrek zonder concreet besluitenlijstje (hoe gingen we eigenlijk verder? Het bekende stappenplan).
Wat ik toen nog niet wist, en nu na bijna 4 maanden herken en ook zelf begin toe te passen, is dat we op dat moment meer bezig waren met het hier&nu dan met de dag van morgen of de nabije toekomst. De toekomst kun je namelijk niet vastzetten in modellen en structuren, weet ik nu. Er is ook bewegingsruimte nodig voor behoeften en vragen die in het hier&nu ontstaan.

Waar staan we nu?
De afgelopen 4 maanden brengt het ‘pizzateam’ de verandering, die zij ook in zichzelf meemaken, over naar de openbare bibliotheken.
Hoe? Vooral door te vertellen hoe het hier&nu eruit ziet (vergroten van het bewustzijn), welke kleine bewegingen al zichtbaar zijn in de onderstroom, die de werkelijkheid al positief beïnvloeden en hoe deze bewegingen steeds groter gemaakt kunnen worden zodat er in alle bibliotheken een omslag wordt gemaakt van dalende naar stijgende cijfers.

Wat zou het geweldig zijn als we met een Rijnlandse insteek successen kunnen boeken waarvan de medewerkers zeggen: we hebben het zelf gedaan!