“Wat reageer je sarcastisch als ik het over pragmatisch aanpakken heb, zeg!!!”. Een drastische wending tijdens een sessie over Rijnlands organiseren. Een breuk in het gesprek. Ik schrik ervan. Zo had ik het niet bedoeld. Immers ik gun ieder zijn eigen aanpak en wie ben ik om een ander te beoordelen tegen mijn maatlat? Respect staat toch hoog in het vaandel? Trouwens, ik houd zelf ook wel van een pragmatische benadering. Kortom, deze zin schreeuwt om onmiddellijk doorvragen en doordenken. And so we did. Blijkbaar heb ik rationeel geen moeite met pragmatici, maar ligt er wel een onderliggende ergernis onder. Anders was ik niet non-verbaal zo duidelijk geweest.
Via het pad van de verschillen in generaties komen we al pratend bij de bron. Aart Bontekoning herkent de Y-generatie, de pragmatici, de generatie X en de protestgeneratie. In die laatste herken ik mij zeker en anders mijn omgeving wel. Grijze kop, tot wasdom komende rimpels en … vooral verhalen vertellen en doorschieten in hoe het zit. Juist de generatie Y leert je dat dat laatste voor hen waardevol is maar wel graag pas als zij er om vragen. Dus in dialoog. Wow, wat prachtig. Verbinding!
Wat zij je vervolgens duidelijk maken is dat authentiek zijn belangrijk is. En daar botst het nogal eens met de pragmatici. Bijvoorbeeld ‘Ja, ik zeg wel ja tegen de baas, maar ik ga het natuurlijk niet doen, want je moet wel pragmatisch zijn. Immers je moet je doel bereiken en zoals hij dat wil lukt dat niet.’ Daar kan de Y-gen niet tegen. Als je nee bedoelt zeg dan ook nee en kom voor je eigen idee uit!
Wel, misschien dat de herinnering aan dit inzicht in verschillen tussen generaties ook de bron was van mijn non-verbale sarcastische reactie op het pragmatisch aanpakken. Pragmatisch in de zin van slim bezig zijn is prima, maar wanneer het ten koste gaat van waarden, dan niet. Het verloochenen van eigenwaarde, eerlijkheid of transparantie is andere koek. Het doel heiligt niet de middelen en zeker niet de waarden. Daar mag je heel pragmatisch over zijn.
Bijvangst: wat is er toch veel te ontdekken als verschillende generaties vanuit gelijkwaardigheid en nieuwsgierigheid elkaar bevragen.